แปลงผักเพอร์มาคัลเจอร์

แปลงผักแบบเพอร์มาคัลเจอร์ (Permaculture) เป็นการทำแปลงผักเลียนแบบธรรมชาติ โดยนำวัตถุอินทรีย์ที่ย่อยสลายได้มาใช้ไม่ทิ้งเลย เริ่มจากขอนไม้ขนาดใหญ่อยู่ด้านล่างสุด ตามด้วยกิ่งไม้ ใบไม้ ฟาง ดิน รดน้ำหมัก แล้วใส่ฟาง+ดินอีกที ถ้าวัสดุที่ใช้แห้งดี ทิ้งไว้สัก 1 เดือน ก็ปลูกพืชผักได้ แต่ถ้ายังสดอยู่ ต้องทิ้งไว้นานเป็นปี ย่อยสลายแล้วจึงนำมาใช้ปลูกพืชผักครับ แต่การทำแบบนี้ทำคร้้งเดียวอยู่ได้นานนับสิบปีเลย โดยไม่ต้องใส่ปุ๋ย

ความทุกข์ เดี๋ยวมันก็ผ่านไป

ถ้าเลือกได้ ทุกคนคงเลือกวิถีชีวิตที่มีแต่ความสุข แต่ความจริงแล้ว ทุกคนล้วนต้องเจอทั้งความสุขและความทุกข์ทั้งนั้น เมื่อใดที่เจอความทุกข์ สิ่งสำคัญอยู่ที่ทัศนคติที่มีต่อความทุกข์ ความโหดร้ายของความทุกข์นั้น มันไม่หนักหนาเท่ากับสภาพของเราที่เป็นทุกข์หรอก ดังนั้น เมื่อรู้สึกทุกข์เมื่อใด ขอให้ตระหนักไว้ว่า เดี๋ยวเราก็ข้ามผ่านมันไปเอง

สำเร็จช้า ดีกว่าไม่ทำ

ถ้าเราตั้งเป้าหมายไว้แล้ว และลงมือทำ การประสบความสำเร็จเร็วๆ นั้น ใครๆ ก็ชอบ แต่ความจริงก็คือมันไม่มีความสำเร็จเร็วๆ หรอก มันต้องผ่านการเรียนรู้ ผ่านความล้มเหลวเป็นระยะๆ ขอให้เตรียมใจไว้ และฝึกฝน เรียนรู้ พยายามต่อไปเรื่อยๆ วันละนิดวันละหน่อย แต่ทำบ่อยๆ อย่าหยุด เชื่อว่าสักวันหนึ่งจะต้องประสบความสำเร็จแน่ๆ ความล้มเหลวเดียวที่จะทำให้เราไม่ประสบความสำเร็จนั่นก็คือการไม่ลงมือทำ

ชีวิตที่เรียบง่ายคือความสุข

ชีวิตที่เรียบง่ายเป็นชีวิตที่ผ่านประสบการณ์มาพอสมควร เป็นชีวิตที่คิดวิเคราะห์พิจารณาดีแล้ว ว่าอะไรคือสิ่งที่จำเป็น อะไรคือสิ่งที่ไม่จำเป็น อะไรคือเปลือก อะไรคือแก่นแท้ อะไรคือความสุข อะไรคือความทุกข์ ดังนั้น การอยู่ การกิน การใช้ชีวิตของเรา จึงควรทำให้น้อย ทำให้ง่าย และทำหน้าที่ที่ต้องรับผิดชอบอยู่ให้ดีที่สุดก็พอ

ความสุขดีกว่าความสำเร็จ

ใครๆ ก็ชอบความสำเร็จนะครับ ผมเองก็ชอบ และอยากจะประสบความสำเร็จในทุกๆ เรื่อง แต่ความจริงก็คือ ความสำเร็จนั้นถูกวัดโดยคนอื่น คนอื่นจะเป็นคนชี้มาที่เราแล้วบอกว่าคนนี้ประสบความสำเร็จหรือไม่ประสบความสำเร็จ ซึ่งเขาอาจจะมองคนละมุมกับเราก็ได้ เราว่าสำเร็จ แต่คนอื่นเขาบอกว่าไม่สำเร็จก็ได้ แตกต่างกับความสุขครับ ความสุขที่เกิดขึ้นกับตัวเรา คนอื่นจะมาชี้บอกไม่ได้นะครับว่าเรามีความสุขหรือไม่มีความสุข เราเท่านั้นจะเป็นคนตัดสินเองว่าเป็นอย่างไร สรุปว่าความสุขย่อมดีกว่าความสำเร็จครับ เพราะความสำเร็จคนอื่นเป็นคนวัด แต่ความสุขนั้นเราเป็นคนวัดเอง

วิธีใส่ปุ๋ยต้นไม้ที่ง่ายที่สุด

วิธีที่ง่ายที่สุดสำหรับผมก็คือ ปล่อยหญ้าและต้นไม้ต่างๆ ให้ขึ้นตามธรรมชาติ พอหญ้ายาวและต้นไม้อื่นๆ ที่เราไม่ต้องการมีความสูงพอสมควร ผมก็จะตัดออก แล้วปล่อยให้เศษไม้ ใบไม้ ใบหญ้า ย่อยสลายเป็นปุ๋ยไปตามธรรมชาติ วิธีนี้นอกจากได้ปุ๋ยแล้ว เรายังได้ห่มดินไม่ให้ถูกแสงแดดทำลายมากเกินไปด้วย

Food Forest

ผมสนใจแนวคิดอะไรก็ตามที่ทำให้การทำการเกษตรเป็นเรื่องง่าย Food Forest ก็เช่นกัน มันเป็นแนวคิดของฝรั่งตะวันตกแต่ก็น่าสนใจ หลักการก็คือการปลูกพืชที่ให้ผลผลิตไปพร้อมๆ กับพืชสนับสนุนโดยเฉพาะตระกูลถั่ว ปลูกให้เหมือนป่า เมื่อโตขึ้นก็ตัดพืชสนับสนุนลงบ้างเพื่อทำปุ๋ยโดยปล่อยให้เน่าเปื่อยย่อยสลายเอง อาจเลี้ยงสัตว์แบบปล่อยธรรมชาติไว้บ้าง เพื่อเร่งการย่อยสลายให้เร็วขึ้น การทำ Food Forest แรกๆ อาจได้ผลผลิตน้อย แต่นานวันก็จะให้ผลผลิตมากขึ้น และอยู่ได้ยั่งยืน ยาวนาน ไม่ต้องทำมาก เหนื่อยมากอีกต่อไป

โคกหนองนา โมเดล

เวลานี้เกษตรกรหลายคนกำลังศึกษาและทำตามแนวคิดการทำการเกษตรแบบโคก หนอง นา โมเดล ซึ่งเป็นแนวคิดเกี่ยวกับการบริหารจัดการแปลงเกษตรโดย ขุดหนองน้ำเพื่อเก็บน้ำ ดินยกขึ้นเป็นโคกเพื่อปลูกต้นไม้หลายระดับ และจัดพื้นที่อีกส่วนหนึ่งไว้ทำนา

ผมเองทำการเกษตรมาหลายปี ตอนนั้นยังไม่รู้จักแนวคิดนี้ ตอนลงมือทำก็คิดว่าจะต้องมีสระน้ำเพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ ดินที่ขุดได้ก็เอามาถมให้ที่สูงหน่อย น้ำจะได้ไม่ท่วม นอกจากนั้น ก็ขุดร่องน้ำเพื่อจะได้รดน้ำต้นไม้ได้สะดวก (หรือเรียกว่าคลองไส้ไก่) พื้นที่ส่วนใหญ่ของผมปลูกไม้ป่าแบบป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง แต่ที่ทำนาคือน้องผม ก็ได้น้ำจากสระที่ผมขุดไว้นั่นเอง

สรุปแล้วทำไปทำมาผมว่า แนวคิดของผมมันก็คล้ายๆกับโคก หนอง นา โมเดลนั่นแหละครับ

ยางนา อายุ 6 ปี

นี่คือป่ายางนา อายุ 6 ปี ผมปล่อยให้ใบไม้ร่วงหล่นไม่ได้เก็บ ปล่อยให้ผุสลายเป็นปุ๋ยกับดินไป รอบๆแปลงปลูกหญ้าแฝกเพื่อยึดดินไว้ไม่ให้พังทลายลงไปในท้องร่อง ผมอยากทำสวนให้สะอาดอยู่นะครับ กำลังหาวิธีจัดการกับพวกกิ่งไม้ ใบไม้จำนวนมากนี้อยู่ (ถ่ายเมื่อ 4 มีนาคม 2562)